Polacy – karierowicze, rusyfikatorzy gorliwsi od Rosjan

Potworność tego systemu polega na tym, że i w ciągu godzin szkolnych, i na stancji przez cały czas tępione jest mówienie po polsku.

Przerażająca asceza chrześcijan i ciepło żydowskiej rodziny

Ożenił się z kochanką Dostojewskiego, która upokarzała go i zdradzała. Gdy rozkręcał się terror bolszewicki, wegetował w głodzie i nędzy. Jego życie było drogą przez mękę.

Dwóch Polaków w Belgii po wypiciu kieliszka koniaku za dużo…

Niesłychanie zabawowe historie. Zmyślone? Kto chce, niech wierzy.

Pogranicze Ukrainy i Besarabii, nieznany świat

Język jakby ukraińsko-polski, ale w życiu nie wypowiedziałem trzech takich zdań, jakie tam można znaleźć – mówi Andrzej Dobosz.

Tam były domy gorsze od postawionych na ich miejsce wieżowców

To opowieść o osobliwej dzielnicy. Mieszkania niskie i wilgotne. Ciągłe awantury o klucz od strychu. Sześć osób żyło w jednym pokoiku.

Kluski z makiem. Świąteczne opowiadanie Wojciecha Chmielewskiego

Wszystko znikło. Nie było Pragi, znowu stała w Alejach Jerozolimskich. Ciocia, wigilijny pokój z choinką na pianinie, matka i ojciec przy stole, świece w srebrnych lichtarzach, wszystko rozpłynęło się jak płatek śniegu na rękawie zimowej kurtki…

Czy bycie Polakiem to przekleństwo. Spór o duchy i trumny

Maria Janion i Jarosław Marek Rymkiewicz zmierzą się w ostatnim odcinku „Pojedynków stulecia”.

Głośny satyryk i cicha noblistka

Poezja Wisławy Szymborskiej zdobyła trwałe uznanie, podczas gdy twórczość Janusza Szpotańskiego nie wytrzymała próby czasu.

Ludzie bali się nosić lepsze ubrania, odzywać się i uśmiechać

Opisał terror sowiecki, choć był tak apolityczny, że w latach 50. spytał Słonimskiego: „Słuchaj Antoni, podobno jakiś Chruszczyk coś powiedział na Stalina?”

Warszawski dorożkarz wyzwany od sałat, stróż nocny – od papug

Opisywał sprawy językiem Szmulowizny. Słowa mogły prowadzić do sądu. Morderstwa nie wchodziły w grę.

Niepokorny mistrz felietonu i reżimowy cesarz reportażu

Drogi życiowe Stefana Kisielewskiego i Ryszarda Kapuścińskiego wyznaczył stosunek do PRL.

Człowiek szczęśliwy, który pisał smutne wiersze

Był szalenie oczytany. Nawiązywał w swoich wierszach do całej właściwie poezji polskiej od Kochanowskiego do Miłosza.

Świniopas, który nauczał polskości Ślązaków

Jego rodzice biedowali na Podkarpaciu. Wielkim wysiłkiem odwieźli go do gimnazjum do Jasła, razem z kartoflami, kapustą i kaszą na parę miesięcy.

Sobowtór Słowackiego i warszawska królowa Madagaskaru

Biografie Krzysztofa Kamila Baczyńskiego i Zuzanny Ginczanki są różne. Ale zbliża je tragizm losów obojga poetów.

Z żywego ściągnęli skórę, zostawiając cierpiącego na wykrwawienie

Bolszewicy w 1920 roku rabowali co mogli i niszczyli resztę. Miał złamaną nogę, więc nie mogli go zabrać…

Kobieta po przejściach, mężczyzna z przeszłością

Agnieszce Osieckiej i Jackowi Kaczmarskiemu udało się w warunkach reżimu PRL zdobyć mniejszą lub większą popularność utworami, które stanowiły wyraz niezgody na ówczesną toksyczną rzeczywistość.

W złośliwości przewyższyłby samego Słonimskiego

Wytknął błędy Wyspiańskiemu: pisząc „Noc listopadową” słabo znał Łazienki, mylił topografię, nie widział większości posągów i nigdy nie był w Belwederze, więc pomylił go z Pomarańczarnią.

Czy PZPR była spadkobiercą polskiego nacjonalizmu

Spór Zbigniewa Herberta i Czesława Miłosza o PRL w istocie dotyczy również III RP.

Herbert bał się rozczarowania, ale zachwycił się wzgórzem

„Labirynt nad morzem” może być przewodnikiem po Grecji, a esej o Etruskach wymaga studiów z mapą.

Anatomia zbrodni. Dwa spojrzenia na diabelskie systemy

Wybory polityczne Leona Kruczkowskiego i Gustawa Herlinga-Grudzińskiego były krańcowo różne. Ale obydwu pisarzy interesowała istota totalitaryzmu.

Podczas wojny jeździł rowerem po Francji i pomstował na aliantów

W proteście przeciw Europie i zostawieniu Polski samej sobie, wyjechał do Gwatemali.

Zastępca „Łupaszki”, którego uwolniła UB. „Opłacił się ojczyźnie”

Poświęcił życie historii. „Polska Piastów”, „Polska Jagiellonów” i „Rzeczpospolitej Obojga Narodów” – Paweł Jasienica napisał wielkie tomy, które czyta się z pasją i do których się wraca.

Piewca polsko-litewskiego Commonwealthu i hipster z PRL

Pojedynek Melchiora Wańkowicza z Mironem Białoszewskim to konfrontacja dwóch zupełnie różnych zapisów doświadczenia wojennego.

Gdzie rozstrzelali ludzi? Kiedy bombardują? Czym zabić głód?

Powstanie oczami cywila. Opis zupełnego ograniczenia świadomości do najbliższych paru metrów. Wielkiego braku czegokolwiek do jedzenia. Modlitwy w piwnicach.

Zapłacił jeden trybut władzy ludowej: oszkalował przyjaciela

On nie chodził, on tańczył rozmawiając. Między 1950 a 1956 rokiem był ukochanym pisarzem inteligencji polskiej. O Adolfie Rudnickim i jego twórczości opowiada Andrzej Dobosz.