Felietony

Ratowali polskich Żydów. Konsul zmarł po latach w przytułku dla nędzarzy

Dzięki nim parę tysięcy obywateli uniknęło zagłady. Konsulowie Paragwaju, Hondurasu, Salwadoru brali pieniądze za swoją działalność. Natomiast Polacy robili to zupełnie bezinteresownie, za wiedzą i z polecenia Ładosia.

Andrzej Dobosz w 125. odcinku programu „Z pamięci” wspomina Aleksandra Ładosia.

Pod czapką Che Guevary była Mona Lisa. A u Hitchcocka twarz rozcięta na pół

Zapowiadał jakąś zagadkę, tajemnicę, którą można było rozwiązać dopiero po obejrzeniu spektaklu czy filmu.

zobacz więcej
W korespondencji Jerzego Stempowskiego z Jerzym Giedroyciem są liczne i nieprzychylne wzmianki na temat Aleksandra Ładosia.

Aleksander Ładoś – przedwojenny, zawodowy polski dyplomata – podczas wojny był posłem polskim w Bernie, podległym rządowi prawdziwemu, czyli londyńskiemu. W 1945 roku natychmiast przekazał poselstwo władzom lubelskim. Natomiast Ładoś zachował paszport dyplomatyczny, samochód na dyplomatycznej rejestracji i jeździł sobie po Europie.

W listopadzie 1948 roku został zatrzymany przy wjeździe do Francji przez policję francuską, która znalazła w jego samochodzie worek złota. Otóż Polska Ludowa finansowała Francuską Partię Komunistyczną i Ładoś przewoził to złoto na użytek FPK.

W ostatnim roku ukazał się tom pod redakcja prof. Jana Żaryna „Polska wobec zagłady”. I tam jest studium ambasadora obecnego polskiego w Szwajcarii, przedstawiająca działalność Aleksandra Ładosia w bardziej korzystnym świetle.

W 1942 roku członkowie poselstwa polskiego kupowali blankiety paszportów paragwajskich u konsula honorowego Paragwaju, berneńskiego notariusza. Następnie wklejali tam zdjęcia polskich Żydów z ich nazwiskami i konsul Konstanty Rokicki wbijał tam antydatowane wizy z lat 30. na wjazd do Polski. Następnie syjoniści jakieś mieli środki, przekazywali te paszporty do Polski i w ten sposób posiadacze takich paszportów nie mogli wprawdzie opuścić terytoriów okupowanych przez III Rzeszę, ale nie groziło im wysłanie do obozów koncentracyjnych.

Konsul Rokicki w ten sposób wizował przynajmniej 1050 paszportów, a na jednym paszporcie bywały całe rodziny. Tak, że w ten sposób parę tysięcy polskich Żydów uniknęło zagłady i przeżyło wojnę.

Konsulowie Paragwaju, Hondurasu, Salwadoru brali pieniądze za swoją działalność. Natomiast Polacy robili to zupełnie bezinteresownie, za wiedzą i z polecenia Ładosia. A konsul Rokicki po paru latach zmarł w przytułku dla nędzarzy w Szwajcarii.
Andrzej Dobosz w 125. odcinku programu „Z pamięci” o Aleksandrze Ładosiu

TYGODNIK TVP, ul. Woronicza 17, 00-999 Warszawa. Redakcja i autorzy


– Andrzej Dobosz,
filozof i polonista, autor felietonów – w tym zbiorów „Pustelnik z Krakowskiego Przedmieścia” (1993), „Generał w bibliotece” (2001), „Ogrody i śmietniki” (2008), „Z różnych półek”(2014) – oraz opowiadania „O kapeluszu” (1999). Doktoryzował się u Leszka Kołakowskiego, przyjaźnił się z Janem Józefem Lipskim, chadzał na spotkania w kawiarni PIW-u przy „opozycyjnym” stoliku Antoniego Słonimskiego. Był inwigilowany przez SB, w 2005 r. otrzymał od IPN status osoby represjonowanej. W 1974 r. wyemigrował do Francji, prowadził w Paryżu polską księgarnię. Zagrał epizody w wielu filmach: „Rejsie” (Marek Piwowski, 1970), „Trzecia część nocy” (Andrzej Żuławski, 1971), „Trzeba zabić tę miłość” (Janusz Morgenstern, 1972), „Stawiam na Tolka Banana” (Stanisław Jędryka według powieści Adama Bahdaja, 1973) oraz „Ryś” (Stanisław Tym, 2007; Dobosz nawiązywał do swej roli filozofa z „Rejsu”).



W każdą sobotę i niedzielę TVP1 emituje cykl rozmów z Andrzejem Doboszem „Z pamięci”. Widzowie poznali też jego wcześniejsze programy „Spis treści”. Co piątek można obejrzeć emitowany właśnie cykl na stronach Tygodnika TVP.
Zobacz też pozostałe odcinki „Z pamięci”. Numery 1-20: 
Odcinki programu „Z pamięci” od 21. do 40.:
Odcinki programu „Z pamięci” od 41. do 60.:
Odcinki programu „Z pamięci” od 61. do 80.:
Odcinki programu „Z pamięci” od 81. do 100.:
Odcinki programu „Z pamięci” od 101. do 120.:
Odcinki programu „Z pamięci” od 121.:
Zdjęcie główne: Dokumenty wystawiane polskim Żydom przez poselstwo w Bernie. Kadr ze 125. odcinku programu „Z pamięci”. Fot. printscreen
Zobacz więcej
Felietony Najnowsze wydanie
Generator
Komentarze Piotra Młodożeńca w Tygodniku TVP.
Felietony Najnowsze wydanie
Potęga smaku
Andrzej Krauze dla Tygodnika TVP.
Felietony Najnowsze wydanie
„Galernicy wrażliwości” znają się na moralnym szantażu
To nie kobietom w ciąży i dzieciom polska Straż Graniczna musiała stawić opór, a masie silnych mężczyzn.
Felietony Najnowsze wydanie
Lepszy garnitur z bistoru czy tatuaż?
Dylematy pod śmietnikiem.
Felietony Poprzednie wydanie
Gębę rasisty przyprawia się każdemu, kto narusza tabu
Gdy zobaczyłem dramatyczne relacje z Lampedusy, przed moimi oczami stanęły obrazki z powieści Raspaila.